Lutum
Lutum is het percentage klei in de bodem (deeltjes kleiner dan 2 micrometer).
Verslibbaarheid
Wanneer men het vroeger over klei had, had men het over het percentage "uitwasbare" grond. Met uitwasbaar worden de kleideeltjes bedoeld die kleiner zijn dan 16 micrometer. Het percentage lutum is dus altijd kleiner dan het percentage slib. De term "verslibbaarheid" van de grond wordt niet meer gebruikt in bemestingsadviezen. Voor wie lutum wil omrekenen naar slib, is dit de onderlinge verhouding: %Slibbaar = %lutum + 0,3*%silt.
Lutum beïnvloedt de bewerkbaarheid, de structuur en het vochtvasthoudend vermogen van de bodem. Redelijk vergelijkbaar met organische stof.
Lutum maakt deel uit van het klei-humuscomplex dat negatief geladen is. Daardoor houdt het tijdelijk de positief geladen voedingsstoffen (K, Mg, enz.) vast. Wanneer het lutumgehalte hoog is, is een hoger gehalte aan organische stof van belang om de bodem belucht te houden en zo verdichting te voorkomen.
Onderverdeling van grondsoorten
De indeling van grondsoorten is voornamelijk gebaseerd op het lutumgehalte (of: kleigehalte) van de grond.
Een zandgrond bevat 0 tot 8% lutum. Zwavelgronden zijn de lichtere kleigronden met 8-12% lutum voor de lichte zavelgronden, 12-17,5% lutum voor de matig lichte zavelgronden en 17,5-25% lutum voor de zware zavelgronden. In kleigronden vinden we meer dan 25% lutum. Lichte kleigronden hebben 25-35% lutum en matige en zware kleigronden hebben meer dan 35% lutum.
Zandgronden kunnen verder worden ingedeeld naar hun leemgehalte. Leem wordt, in tegenstelling tot klei, door de wind afgezet (0-50 μm). Leemhoudend zand bevat 0-10% leem, lemige zandgrond 10-50% leem en leemgrond meer dan 50% leem.
Lutumdeeltjes
De lutumdeeltjes bestaan uit platte velletjes die op elkaar liggen. Deze deeltjes hebben een negatieve ionlading. Door de negatieve lading van de kleifractie is de bodem in staat om (positieve) ionen van in het bodemwater opgeloste mineralen aan de kleifractie te binden. Hierdoor spoelen de mineralen niet weg met het grondwater, maar blijven ze gebonden aan de kleideeltjes en kunnen zo door de planten worden opgenomen. Dit is de reden dat kleigrond gewoonlijk vruchtbaarder is dan zandgrond.
